jezioro pilchowickie Wleń Dolina Bobru

Sołectwo Pilchowice

Na pograniczu Gór Kaczawskich i Pogórza Izerskiego, otoczone wzniesieniami gór Czyżyk (425 m. n.p.m.), Drożyna (437 m. n.p.m.), Dziewicza (393 m. n.p.m.), Wapiennik (391 m. n.p.m.), i Dwory (404 m. n.p.m.), w dolinie rzeki Bóbr, nad największym w regionie akwenem wodnym jakim jest Jezioro Pilchowickie, na wysokości 240- 260 m. n.p.m. leżą Pilchowice. Dawniej zwane: Pilichowice, Mauer, Magma Mura ac Parva, Pilhovit.

Pierwsze udokumentowane wzmianki pochodzą już z 1217 r. wówczas osada przynależała do dóbr lennych zamku. Przez wieki majątek często zmieniał właścicieli, przechodził z rąk do rąk, pomiędzy rodzinami von Redern, von Zedlitz, von Schaffgotsch. Dopiero po wojnie 30-letniej nastąpiła zdecydowana zmiana. Włości nabył płk. Adam von Koulhas. Po jego śmierci majątek początkowo zostaje podzielony, jednak po latach kolejny właściciel baron von Grunfeld łączy wieś. W początkach XIX w. dobra przejmują bracia Haugwitz z Wrocławia. We wsi znajdował się wówczas, powstały pod koniec XVIII w. ewangelicki kościół pogrzebowy, szkoła ewangelicka, folwark, tartak i 3 młyny wodne. Ludność trudniła się tkactwem, handlem i rolnictwem. Pomimo sporej powierzchni i zasiedlenia przez wielu mieszkańców nigdy nie powstała tu siedziba żadnego z rodów.

Osada leżąca na brzegach Bobru była często podtapiana, pierwsze wzmianki o tragicznych powodziach pochodzą już z XVI w. Po wielkiej powodzi 1897 r. zapada decyzja o budowie zbiornika retencyjnego i hydroelektrowni w Pilchowicach. W tym celu w 1904 r. rozpoczęto budowę linii kolejowej, która to miała wspomóc prace nad zaporą. Oba te przedsięwzięcia mocno ożywiły region. Na okolicznych wzgórzach powstawały kamieniołomy, na trasie linii kolejowej budowano tunele, wiadukty i mosty. Powstała również jedna z najbardziej malowniczo położonych stacji kolejowych – Pilchowice Zapora. We wsi jak grzyby po deszczu rosły hotele, kasyna i schroniska. Po czterech latach pociągi docierały już z Jeleniej Góry do Pilchowic. Pomimo trudności terenowych 28 sierpnia 1909 r. oddano do użytku całą trasę z Jeleniej Góry do Lwówka Śląskiego nazwaną: Bobertalbahn czyli Kolej Doliny Bobru.

Prace przy budowie zapory szły równie sprawnie i 16 listopada 1912 r. nastąpiło oficjalne otwarcie, którego dokonał ówczesny Cesarz Wilhelm II. Natomiast w lutym 1913 r. rozpoczęto eksploatację w celu redukcji fali powodziowej oraz produkcji energii elektrycznej.

Po 1945 r. wieś znacznie się wyludniła. W folwarku powstał PGR.

Dzisiaj Pilchowice liczą 610 mieszkańców i zajmującą powierzchnię 890 ha, z czego znaczną część stanowią tereny leśne i wody. Oprócz jeziora (240 ha), przez osadę leniwie przepływa rzeka Bóbr zasilana trzema potokami: Strzyżówka, Pilchowicki i Maciejowski. Miejscowa ludność w niewielkim stopniu zajmuje się rolnictwem. Działa tu jedna mała fabryka, kilka firm usługowych i handlowych.

Osada leży na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru, największą atrakcja jest bez wątpienia Jezioro Pilchowickie z drugą co do wysokości i okresu powstania zaporą wodną w Polsce. Jest to znakomite miejsce do wypoczynku, wędkarstwa, i uprawiania sportów wodnych. Równie dużym zainteresowaniem cieszy się malowniczy odcinek Kolei Doliny Bobru.

W rejestrze zabytków widnieje dom murowano- drewniany, obecnie nr 122 [wpis nr 367/1071/J z 15.04.1991]. Zachował się też kościół filialny p.w. Matki Boskiej Bolesnej oraz zabudowania z końca XVIII w. i XIX w.

Przez terytorium wsi przebiega zielony zielony Szlak Zamków Piastowskich, niebieski niebieski Europejski Szlak Długodystansowy [E-3], Euroregionalny Turystyczny Szlak Rowerowy „Dolina Bobru” [ER-6] ER-6, niebieski szlak rowerowy łącznik będący łącznikiem ER-6 z obwodnicą Jeżowa Sudeckiego oraz powstały w 2008 r. szlak Na Koniec Świata Via Cervimontana prowadzący na koniec świata.

Sołectwo Modrzewie

Położona pomiędzy wzniesieniami Gór Kaczawskich: Górą Tarczynką ( 422 m n p m ), Leśnik (486 m n p m ) a Kobylicą (321 m n p m ) nad potokiem Modrzewka, niewielka, składająca się z trzech osad wieś. Wspólną nazwę przyjęła dopiero po II wojnie światowej. Właściwe Modrzewie dawniej: Modrzew, Śliwowica, Gietzhübel, Gieshübel, Gießhübel, położone na wysokości ok. 300- 330 m n p m, nieco niżej, bo ok. 270- 280 m n p m położona cześć zwana niegdyś: Zimną Skałą, Kaltenstein, Erholungsheum (…) oraz część położona najbliżej Wlenia na wysokości ok. 250 m n p m, zwana uprzednio: Nowe Modrzewie, Neu Giesshübel, Neunhaüser (…).

Pierwsze udokumentowane wzmianki na temat osad pojawiły się dopiero w 1643r. w historii rodu von Zedlitz, właścicieli majątku Gościradz, do których przynależały dobra w Modrzewiu. Była to już wówczas spora wieś. Jej mieszkańcy żyli głównie z rzemiosła, hodowli owiec i sadownictwa. Dalsze dzieje osady są mało znane, wiadomo jedynie, iż przez wieki przynależała do majątku Pałacu Książęcego i jego kolejnych właścicieli. Wiadomo również z opisów w starych przewodnikach, iż prowadził tędy chętnie uczęszczany szlak na Chrośnickie Kopy i dalej na Łysą Górę, przy którym w dolnej części wsi znajdowała się bardzo popularna karczma. Ciekawostką jest, iż w pobliżu „Zimnej Skały” znajduje się jaskinia do której to wejście z nieznanych powodów w ostatnich dniach wojny zostało zasypane.

Obecnie wieś ma charakter letniskowy, zajmuje powierzchnię 334 ha i jest zamieszkiwana przez 73 mieszkańców. Leży w granicach Parku Krajobrazowego Doliny Bobru. Na szczególną uwagę zasługuje występ skalny amfibolitu zwany „Zimną Skałą”, który planuje się objąć ochroną w formie pomnika przyrody oraz wąwóz przy drodze polnej do Tarczyna zwany nie bez powodu „Doliną Sów”.

Ze wsi, a zwłaszcza z jej górnej części rozciąga się widok na malowniczą Dolinę Bobru, Górę Zamkową, miasto Wleń oraz Góry Kaczawskie i Pogórze Izersko- Kaczawskie. Znajduje się tu 3 gospodarstwa agroturystyczne oferujących noclegi o zróżnicowanym komforcie i cenie. Spokojna, malownicza, otoczona lasami wieś, jest doskonałym miejscem do uprawiania aktywnej turystyki oraz bazą wypadową w Karkonosze. Przez dolną część osady przebiega czarny szlak czarny prowadzący do Płoszczyny gdzie kończy się w zetknięciu z niebieskim niebieski Europejskim Szlakiem Długodystansowym [E-3].